Jak rozpoznawać i pielęgnować talenty dzieci

Jak rozpoznawać i pielęgnować talenty dzieci

Każdemu rodzicowi zależy na rozwoju talentów dzieci. Jak jednak prawidłowo interpretować zachowania naszych pociech, by prawidłowo określić kierunek ich rozwoju? Podpowiadamy na, co zwrócić uwagę, by wspierać dzieci w wykorzystywaniu ich potencjału. 

 

Czym jest talent?

 

By rozpocząć diagnozę talentów naszych pociech, warto zastanowić się najpierw, czym właściwe jest talent. Na temat definicji talentu i jego znaczenia w kontekście końcowego sukcesu od lat toczy się burzliwa dyskusja. Według Instytutu Gallupa, który od lat zajmuje się badaniami w tym obszarze, talent czy inaczej uzdolnienie to wrodzona i ponadprzeciętna predyspozycja oraz zdolność w danej dziedzinie. I tutaj pojawiają się pierwsze schody. Osobę znakomicie grającą w szafy z pewnością nazwiemy osobą, która ma do tego talent. Ale czy rzeczywiście taka osoba od pierwszej lekcji idealnie rozgrywała partie? Oczywiście jest to bardzo mało prawdopodobne. Z dużo większą pewnością jej talent przejawiał się w łatwym przyswajaniu reguł i strategicznym umyśle. W połączeniu z regularnym trening przyniosło to sukces.

 

Uzdolnienie (talent) jest wrodzoną i ponad przeciętną predyspozycją oraz zdolnością w danej dziedzinie.

 

Talenty są naszymi naturalnymi predyspozycjami, dzięki którym pewne czynności przychodzą nam łatwiej niż innym. I to właśnie tych symptomów powinniśmy szukać u dzieci, chcąc kierować je w stronę pełnego wykorzystania ich potencjału.  

 

Wsparcie w określaniu talentów od Gallupa

 

Nazwanie i zdiagnozowanie talentów nie jest rzeczą prostą. Z pomocą przychodzi nam tutaj Instytut Gallupa, który od lat bada obszar talentów dzieci i dorosłych. Opracowane przez nich narzędzie pozwala na diagnozę dzieci w wieku od 10 do 15 lat. Na podstawie 78 stwierdzeń, dla których dzieci określają stopień zgodności otrzymujemy odpowiedź w postaci 3 talentów z puli 10 naturalnych predyspozycji. Abyśmy lepiej rozumieli o co chodzi są one podzielone na 4 grupy: wykonywanie, wpływanie, budowanie relacji i myślenie strategiczne.

Wszystkie te punkty na pierwszy rzut oka wyglądają oczywiście bardzo tajemniczo, jednak kryją się za nimi dobrze znane nam predyspozycje. Dla przykładu talenty budowania relacji z pewnością zdiagnozujemy u dzieci, u których widać, że potrzebują więzi, lepiej czują się w grupie, lubią współpracować z rówieśnikami. Z kolei zdolności wywierania wpływu będziemy obserwować u dzieci, które lubią przewodzić, takie dzieci często stają się naturalnymi liderami podczas zabawy, chcą przewodniczyć, motywują grupę do kolejnych wyzwań. Mamy też talenty wykonywania, czyli te związane z chęcią działania, kończenia swoich prace, realizowania określonych celi. Ostatni obszar to myślenie strategiczne, które obserwować możemy u dzieci fantazjujących,myślących często o przyszłości, lubiących wymyślać nowe, często dziwne dla nas rzeczy. 

Talentów określonych dla dzieci nie ma wiele, dlatego tym bardziej powinniśmy je traktować jako naturalne predyspozycje, które pokazują nam nie co dzieci będą robić, ale jak będą to robić. Badanie Gallupa daje rodzicowi informację, jakie są trzy podstawowe mocne talenty, których Twoje dziecko lubi korzystać na co dzień. 

 

Talenty nie mówią, co dzieci będą robić, ale jak będą robić. 

 

Skoro wiemy, jak możemy diagnozować talenty u dzieci powyżej 10 roku życia, zastanówmy się jak możemy to robić u młodszych dzieci. Punktem wyjścia powinno być tu zapoznanie się ze zdefiniowanymi 10 predyspozycjami i zrozumienie, co każda z nich w sobie kryje. Wtedy możemy przejść do obserwacji naszych maluchów i szukania pewnych symptomów. Już u 6 czy 7-latków możemy zauważać dla przykładu zdolności liderskie czy potrzebę doprowadzania zadań do końca. Niektóre maluchy są z kolei bardziej komunikatywne, potrzebują dużo mówić lub są ciekawe innych, co może świadczyć o potencjalnej silnej empatii i zdolności budowania relacji. 

Diagnoza wypracowana na bazie naszej obserwacji czy testu Gallupa często wciąż niewiele nam mówi, jak ukierunkować rozwój dziecka. Może być jednak świetną podstawą do stworzenia planu rozwojowego i dbania o codzienne wykorzystywanie potencjału pociechy. Dobrym pomysłem, zwłaszcza jeśli nie czujemy się pewnie w tworzeniu takiej strategii, może być spotkanie ze specjalistą. Taka osoba zazwyczaj omawia talenty najpierw z dzieckiem, następnie wspólnie z rodzicami zastanawia się, jak mogą wspierać rozwój tych zdolności. Wspólnie z trenerem wypracowujemy wówczas program konkretnych zaleceń i praktyk mających na celu regularne wzmacnianie i wykorzystywanie predyspozycji dziecka. 

 

 

Badanie Strenghts Explorer dostępne jest obecnie na stronie Instytutu Gallupa jedynie w wersji angielskiej. Jednak coraz więcej ośrodków rozwoju dysponuje arkuszami badania również w języku polskim. 

 

Rola tutoringu w odkrywaniu talentów dziecka

 

Jednym z narzędzi wspierającym odkrywanie i pielęgnowanie talentów jest tutoring. Określić go możemy jako całościowe i spersonalizowane podejście do edukacji. Jest to współpraca przypominająca relację mistrz-uczeń oparta na holistycznym podejściu do dziecka, przypatrywaniu się nie tylko jego umiejętnościom, ale również wartościom i charakterowi. To praca ukierunkowana na pogłębianie mocnych stron, odkrywanie talentów oraz rozwoju umiejętności samodzielnego myślenia i tworzenia.

W naszej kulturze przyjęło się, że rolą rodzica i nauczyciela jest praca nad tym, co dzieciom idzie gorzej. Więcej czasu spędzamy nad matematyką, kiedy dziecko ma z nią trudności niż motywujemy do kolejnych wyzwań w dziedzinach, które uczeń doskonale chłonie. I właśnie tu tutoring wychodzi z całkiem innego podejścia - tutor w pracy z uczniem skupia się na tym, w czym dziecko jest najmocniejsze i w tym kierunku prowadzi jego rozwój. To właśnie w tych sferach, w których dzieci przejawiają największy talent potrzebna jest koncentracja i wysiłek. Często dopiero połączenie pracy i talentu niosą wysokie osiągnięcia, które tak pragniemy dla swoich dzieci. 

Tutor poprzez regularną pracę z uczniem pomaga nam także w dostrzeżeniu zainteresowań dzieci. Obserwuje kiedy dziecko wpada w tzw. stan flow, jakimi zadaniami się wtedy zajmuje, rozmawia z dzieckiem nt. jego upodobań. Przekłada się to bezpośrednio na dziedzinowe ukierunkowanie rozwoju dziecka. Wybór dziedziny powinien bazować na rzeczywistych zainteresowaniach dziecka, z kolei to, czym w tej dziedzinie nasza pociecha będzie się zajmować wynika z predyspozycji wymienionych w teście Gallupa. 

Wszystkich zainteresowanych tematem tutoringu i jego rolą w odkrywaniu talentów dziecka zapraszamy do nagrania z naszej rozmowy live z certyfikowaną tutorka i trenerką tutorów, podczas której mówiliśmy m. in. o tym, jak taki tutoring wygląda, jak wspiera rodziców w pracy z dzieckiem w domu i jakie są jego kolejne etapy.